Françoise Hardy bị ung thư bạch cầu
Françoise
Hardy là giọng ca vang bóng một thời, nay bà đang ở trong tình trạng
hôn mê, và sẵn sàng chấp nhận cái chết đến với mình.
Người
nữ ca sĩ 71 tuổi đã cho một cuộc phỏng vấn với đài RTL. Françoise Hardy
bị chứng ung thư hoành hành, vừa trải qua tám ngày trong tình trạng hôn
mê. Bà bị ung thư loại Lymphoma, tức là một ung thư dạng bạch cầu, các
bác sĩ nghĩ rằng bà bị ung thư hạch thời kỳ cuối, họ chuẩn bị sao cho bà
ra đi nhẹ nhàng, bình an.
Françoise Hardy chống chọi với căn bệnh ung thư kéo dài đã hơn 10 năm, vào kể từ 2004, mỗi lúc càng tệ hơn, đến nay bà chịu sự đau đớn cơn bệnh hành.
Trước
tin này, mong sao một phép nhiệm màu đến với Françoise Hardy: Nous
souhaitons un miracle vient aider Françoise Hardy surmonter son problème
de cancer. Que Dieu la bénisse !
Françoise Hardy : dans le coma, elle avait accepté la mort
Françoise
Hardy, atteinte d’un cancer, vient de passer 8 jours dans le coma. La
chanteuse de 71 ans a accordé une interview à RTL.
[Mis
à jour le 25 juin 2015 à 17h28] La révélation a attristé ses fans et le
monde de la culture. Françoise Hardy, très affaiblie, a pris la parole
sur la station RTL, dans l’émission de Marc-Olivier Fogiel, pour évoquer
les dernières évolutions de sa maladie. Un lymphome, autrement dit un
cancer du système lymphatique, contre lequel elle se bat depuis déjà des
mois. Dans cette interview, on apprend de la bouche de la chanteuse
qu’elle sort de huit jours de coma et qu’elle a été inconsciente pendant
trois semaines. Un choc alors que François Hardy s’exprimait encore il y
a peu pour promouvoir son livre.
François
Hardy affirme au micro de RTL avoir fait vivre à son fils, Thomas
Dutronc, "des choses épouvantables". Selon la patiente, les médecins ont
été jusqu’à envisager le pire et dire à son fils que "c'était la fin".
Puis elle conclut : "je suis revenue à la vie". Depuis mars et ses
dernières apparitions, la santé de Françoise Hardy s’est fortement
dégradée. Elle avoue désormais ne plus être "dans un état physique " qui
lui permettrait de prolonger sa carrière, entamée avec le tube "Tous
les garçons et les filles". Mais, jugeant avoir mené une carrière
accomplie, elle envisage désormais la mort avec sérénité.
"Une cohérence à ce que je meure à ce moment-là"
"C'est
très étrange parce qu'en même temps, je trouve qu'il y aurait eu une
cohérence à ce que je meure à ce moment-là", reconnait François Hardy.
"J'ai l'impression d'avoir professionnellement fait tout ce que je
pouvais faire puis aussi, je ne suis pas dans un état physique qui me
permet de faire quelque chose qui demande beaucoup, beaucoup d'énergie".
"Une
partie des médecins pensait que, avec le lymphome, tout ça, j'étais
fichue et qu'il fallait me laisser partir en paix ", indique aujourd’hui
l’artiste idole des yéyés. D’autres médecins étant persuadés qu’il
était possible de la tirer d’affaire. Désormais, la chanteuse suit un
nouveau traitement et laisse le destin tranche : "Au point où j'en suis,
je sais qu'il y a une chance pour que la chimio fonctionne mais il y a
aussi une chance équivalente pour qu'elle ne fonctionne pas".
Françoise Hardy frappée par le cancer en 2004
Cela
fait maintenant une dizaine d'années que Françoise Hardy mène ce combat
contre le cancer. Si son état s'est déterioré progressivement dans les
derniers mois, ce n'est qu'il y a quelques jours qu'elle a été
hospitalisée d'urgence. Ses propos envisageant froidement "la fin"
suivent une série d'événements douloureux pour la chanteuse. Le succès
mitigé de son 27e et dernier disque, "L'amour fou", sorti fin 2012 (75
000 exemplaires écoulés), l'a détournée des studios avec le sentiment
qu'il n'y avait "plus de désir" du public. En mars, son livre "Avis non
autorisés" sur sa maladie avait connu un grand succès. Mais elle devra
interrompre sa promotion après une mauvaise chute sous la douche.
Françoise Hardy : Một thời để yêu những nụ tình xanh
Tuấn Thảo
Những
nụ tình xanh là tựa đề tiếng Việt của ca khúc tiếng Pháp rất ăn khách
của Françoise Hardy. Trong nguyên tác, nhạc phẩm Tous les garçons et les
filles đã được phát hành cách đây nửa thế kỷ, vào đầu tháng 6 năm 1962.
Bài hát đã làm nên tên tuổi của Françoise Hardy và đằng sau ca khúc là
nguyên cả một giai thoại của thời kỳ nhạc trẻ.
Tại
Pháp, phong trào nhạc trẻ những năm 1960 khởi đầu vào tháng 5 năm 1961,
vào lúc mà đài truyền hình quốc gia (chỉ có một kênh duy nhất) cho phát
sóng chương trình ca nhạc đầu tiên dành cho đối tượng thanh thiếu niên
(chương trình mang tên Âge tendre et tête de bois, hàm ý Tuổi non mà lại
ngỗ nghịch cứng đầu). Song song chương trình truyền hình này còn có một
tờ báo chuyên thông tin về giới thần tượng nhạc trẻ và một chuyên mục
phát thanh hàng ngày (Salut les copains - Thân chào các bạn)
Giới
trẻ Pháp thời bấy giờ là thế hệ đầu tiên trưởng thành trong thời bình,
sau cuộc chiến (1939-1945). Kinh tế Pháp đang ở trong giai đoạn phồn
thịnh, hầu như không có vấn đề thất nghiệp. Các gia đình tậu nhà mua
xe, người dân mua sắm tiêu xài, giải trí thoải mái. Trong cái xã hội
tiêu thụ ấy, giới trẻ có đủ tiền túi để mua những sản phẩm mà họ yêu
thích. Thời nay, thanh niên muốn mua iPhone 6S và Playstation 3, thời
xưa giới trẻ chỉ muốn tổ chức các buổi nhảy đầm, đi xem xinê, sắm quần
jean và mua đĩa nhựa.
Không có cái bối cảnh này thì phong trào nhạc trẻ Pháp những năm 60 sẽ chẳng bao giờ trở nên cực thịnh.
Bắt thị hiếu tiêu dùng
của lứa tuổi mới lớn, các nhà sản xuất mới du nhập nhạc rock đến từ Hoa
Kỳ cuối thập niên 50. Không phải ngẫu nhiên mà phong trào nhạc trẻ của
Pháp còn được gọi là phong trào yé-yé, phiên âm từ hai chữ yeah yeah của
Mỹ. Hầu hết các ca khúc nhạc trẻ của Pháp đầu tiên được chuyển dịch từ
các bài hát Anh Mỹ. Richard Anthony là người đi tiên phong trong việc
đặt thêm lời Pháp, Johnny Hallyday đi theo sau và truyền thống này được
duy trì cho đến cuối những năm 1970 với danh ca Claude François.
Về
phần mình, Françoise Hardy là một nữ sinh mới lớn, cô theo học khoa
ngọai ngữ (tiếng Đức) tại trường đại học Sorbonne. Cô bắt đầu viết văn,
viết nhật ký từ năm 13 tuổi trong suốt thời gian học nội trú bậc trung
học. Đậu tú tài vào năm 16 tuổi, cô được gia đình tặng cho một món quà,
giữa một chiếc máy nghe nhạc và một cây đàn ghita, cô chọn món thứ nhì.
Françoise Hardy băt đầu mò mẫm sáng tác cho dù không hề tinh thông nhạc
lý.
Sông
có khúc, người có lúc. Ngoài hai chữ thanh và sắc, một ca sĩ còn cần có
duyên với nghề nghiệp. Làng nhạc Pháp thời bấy giờ vừa mới lăng xê tên
tuổi của nam ca sĩ Johnny Hallyday, điều mà họ đang cần là tuyển lựa một
giọng ca nữ, có ngoại hình hơn cỡ trung bình và biết hát. Điều đó có
thể giải thích vì sao các nhà sản xuất chịu ký hợp đồng ghi âm một năm
với cô với điều kiện là 6 tháng trước đó, Françoise Hardy phải học thêm
thanh nhạc và khoa diễn xuất vì cô quá rụt rè nhút nhát mỗi lần xuất
hiện trước công chúng.
Tous les garcons et les filles - Francoise Hardy
Françoise
Hardy ghi âm album đầu tay vào cuối tháng tư năm 1962, trong đó hầu hết
các ca khúc đều do cô sáng tác, ngọai trừ một bài là của Jacques
Dutronc, người chồng tương lai của cô. Tập nhạc này ban đầu không có
tựa, nhưng sau đó lại mang tên của ca khúc trích đoạn đầu tiên là nhạc
phẩm Tous les garçons et les filles. Thật ra, đây không phải là sáng tác
ưng ý nhất của Françoise Hardy nhưng lại được hãng đĩa chọn phát hành
vào mùa hè năm 1962 như ca khúc đầu tay bởi vì nội dung bài hát hợp với
khung cảnh và tâm trạng của lứa tuổi mới biết yêu.
Bực
mình do không được quyền chọn lựa và quyết định, Françoise Hardy cùng
với gia đình đi nghỉ hè tại Innsbruck, bên Áo để trao dồi thêm tiếng
Đức. Mãi đến khi cô trở về Paris, cô mới bất ngờ khám phá là bài hát
Tous les garçons et les filles trở thành tình khúc của mùa hè năm 62.
Với hơn 2 triệu bản được bán chạy chỉ trong vòng chưa đầy một tháng,
nhạc phẩm này giúp cho cô nữ sinh tóc nâu huyền trở thành một trong
những thần tượng nhạc trẻ đầu tiên trong phái nữ. Với thành công của
nhạc phẩm kế tiếp là bài Le temps de l’Amour - (Một thời để yêu), ghi âm
trên cùng một album, tên tuổi của Françoise Hardy vượt trội hơn cả hai
cô búp bê tóc vàng là Sylvie Vartan và France Gall.
Cả hai bài hát sau đó được đặt thêm lời tiếng Anh (Find Me A Boy & While We’re Young), tiếng Đức, tiếng Ý, Hoà
Lan, Tây Ban Nha và tiếng Nhật. Còn trong tiếng Việt, bài Tous les
garçons et les filles có ít nhất là hai lời khác nhau, so với lời trong
phiên bản của Trung Hành, thì cách đặt ca từ bài Những nụ tình xanh của
tác giả Phạm Duy trong ý cũng như tứ, gần sát hơn với nguyên tác tiếng
Pháp.
Từ
mùa hè năm 1962 trở đi, sự nghiệp của Françoise Hardy chấp cánh bay cao
để rồi kéo dài trong suốt nửa thế kỷ, cho dù trong giai đọan sau này cô
không còn ghi âm nhiều như vào những thập niên trước. Nhưng có hai điều
mà ít ai được biết mà ta có thể xem như là đóng góp khá lớn cho làng
nhạc Pháp. Thứ nhất mãi đến tháng 6 năm 1962, hiệp hội các tác giả Pháp
gọi là SACEM không chấp nhận để cho một thành viên ghi danh tác quyền mà lại không tinh thông nhạc lý.
Trường
hợp của Françoise Hardy là một ngoại lệ, cô sáng tác hầu hết các ca
khúc của mình kể cả nhạc và lời, nhưng lại không biết đọc và ghi chép
nốt nhạc trên các bản dàn bè. Sau nhiều tháng thương lượng, hiệp hội
SACEM buộc phải thay đổi nội quy và chấp nhận các nhà soạn nhạc cho dù
họ có tinh thông nhạc lý hay không.
Thứ
nhì, Françoise Hardy nhờ vào sáng tác đều đặn mà nâng phong trào nhạc
trẻ những năm 60 lên một tầm cao hơn. Sinh thời tác giả Michel Berger
rất ngưỡng mộ cô ở điểm này, bởi vì anh cũng xuất thân từ cùng một trào
lưu. Chính Michel Berger đã viết ca khúc Adieu Jolie Candy vào năm 1967
với một nghệ sỹ khác
(bài từng được dịch sang tiếng Việt thành Tiễn em nơi phi trường). Góc
vườn âm nhạc đài RFI sẽ giới thiệu bài này trong một kỳ tới.
Vào
lúc mà đa số các thần tượng nhạc trẻ hát đi nhái lại các ca khúc Anh
Mỹ, thì Françoise Hardy lại là người đi tiên phong trong việc sáng tác
tiếng Pháp, để bộc lộ những suy tư nỗi niềm của lứa tuổi mới vào đời.
Nhìn lại 50 năm sau, Tous les garçons et les filles xứng đáng được chọn
làm một trong những ca khúc tiêu biểu nhất của những năm 1960, còn
Françoise Hardy vẫn là hiện thân của Những nụ tình xanh muôn thuở, của
Một thời để yêu rồi để nhớ.
Françoise Hardy, điệu thời gian trong tiếng ca kỷ niệm
Tuấn Thảo
Năm 2011, tên tuổi Francoise Hardy được đưa vào tự điển Pháp (DR)
Năm
2011, Françoise Hardy nằm trong số 50 gương mặt tên tuổi được đưa vào
tự điển Larousse của Pháp. Đối với một nghệ sĩ còn sống, sự kiện này
tương đương với giải thưởng về thành tựu sự nghiệp. Françoise Hardy được
ghi nhận như là một trong những tên tuổi hàng đầu của phong trào nhạc
trẻ những năm 1960.
Hơn
thế nữa, theo đánh giá của những người biên tập quyển Larousse,
Françoise Hardy là một tác giả thực thụ và hiếm thấy xuất thân từ phong
trào ca nhạc này. Trong thời gian gần đây, Françoise Hardy vừa cho tái
bản tuyển tập Le temps des souvenirs có nghĩa là Thời gian của kỷ niệm.
Một tựa đề quá thích hợp vì hơn ai hết, tiếng hát này là hiện thân của
‘‘một thời để yêu, một đời để nhớ’’. Bộ sưu tập này gồm 40 ca khúc xưa
và nay, tiêu biểu cho hơn 40 năm sự nghiệp của thần tượng nhạc trẻ thập
niên 1960.
Sinh
năm 1944 tại thủ đô Paris, Françoise Hardy từ nhỏ có một cuộc sống khá
buồn tẻ. Cha mẹ cô ly thân từ thời Françoise còn nhỏ, cho nên cô lớn lên
với mẹ và em gái. Thời niên thiếu, cô học trường nội trú, nên ba mẹ con
lại càng ít sống gần gũi với nhau. Trong bầu không khí trống trải tẻ
nhạt ấy, cô bé sống nhiều với nội tâm, thích mơ mộng, viết nhật ký, nghe
nhạc, chơi đàn. Françoise Hardy ngẫu nhiên bước vào thế giới sáng tác
mà không hề ý thức.
Sáng tác để giải tỏa nội tâm
Sau
khi đậu bằng tú tài, Françoise Hardy theo học khoa ngoại ngữ ở trường
đại học Sorbonne. Ngoài giờ học, cô còn ghi tên theo học lớp dạy thanh
nhạc của bà Mireille, nơi đào tạo nhiều ca sĩ mầm non của làng nhạc Pháp
thời bấy giờ. Một ngày kia cô đọc được một tin ngắn trên báo, theo đó
một hãng đĩa đang tuyển lựa ca sĩ mới. Françoise Hardy xin hẹn gặp rồi
đến hát thử, nhưng rốt cuộc không được giữ lại. Mãi đến lần thứ tư cô
mới ký được một hợp đồng ghi âm (với hãng đĩa Vogue) vào tháng 11 năm
1961.
Đĩa
hát đầu tay của Françoise Hardy được phát hành vào tháng tư năm 1962.
Trong số các sáng tác đầu đời kể cả nhạc và lời, cô rất ưng ý với nhạc
phẩm Tous les garçons et les filles mà nhạc sĩ Phạm Duy sau đó chuyển
dịch thành nhạc phẩm Những nụ tình xanh. Nhưng vào lúc bấy giờ, hãng đĩa
nhà chỉ muốn cô ghi âm những bài hát của tác giả có tên tuổi, đã từng
soạn nhạc cho Johnny Hallyday, vì họ quan niệm rằng : Françoise Hardy
còn non tay nghề, cô có lẽ sẽ thành công dễ dàng hơn khi hát nhạc của
người khác, thay vì trình bày sáng tác của chính cô.
Phải
chăng do lòng tự ái của tuổi trẻ bồng bột, hay là do linh cảm nhất
thời, dù gì đi nữa, cô ca sĩ trẻ tuổi nhất quyết đòi hãng đĩa phải cho
ra mắt bài hát Tous les garçons et les filles. Bằng không thì cô sẽ
không đi lưu diễn hay tham gia một chương trình truyền hình nào cả. Ngay
cả Françoise Hardy cũng không ngờ rằng quyết định táo bạo này lại giúp
cho cô thành công. Với hơn hai triệu bản bán chạy chỉ trong vòng 6
tháng, nhạc phẩm này nói về nỗi khát khao tình yêu, mộng ban đầu cuả lứa
tuổi mới lớn, là viên gạch đầu tiên đặt nền tảng cho một sự nghiệp lâu
dài.
Nghề ca hát, nghiệp người mẫu
Từ
năm 1963 trở đi, Françoise Hardy liên tục thành công trong vòng 10 năm
liền. Đây cũng là giai đoạn cô đi trình diễn nhiều nhất ở Pháp cũng như ở
ngoại quốc
. Sau các nước châu Âu, cô đi lưu diễn ở Canada, Đan Mạch, Nhật Bản và
là nghệ sĩ Pháp đầu tiên đi hát tại Nam Phi. Ngoài ca hát, Françoise
Hardy còn được mời làm người mẫu và đóng phim, trong đó có một bộ phim
khá ăn khách vào thời ấy là Château en Suède (Lâu đài ở Thụy Điển) do
đạo điễn Roger Vadim thực hiện dựa theo tác phẩm cùng tên của nhà văn
lừng danh là Francoise Sagan. Về thời trang, Francoise Hardy làm người
mẫu cho các hiệu nổi tiếng như Yves Saint Laurent, Paco Rabanne và
Courrèges.
Thành
công đến một cách chớp nhoáng, khi hồi tưởng lại giai đoạn này,
Françoise Hardy cho biết cô không làm chủ được tình hình. Bởi vì lúc đó,
cô còn quá trẻ, non tuổi đời nên chưa đủ bề dày kinh nghiệm trước cuộc
sống. Thời niên thiếu cô sống với mẹ, ít có tiếp xúc với bên ngoài, đến
khi thành danh, thì cô lại bị lôi cuốn vào một thế giới hào nhoáng.
Tất
cả đều diễn ra thật nhanh khiến cho cô cảm thấy choáng ngợp, chóng mặt.
Vết rạn nứt cũng bắt đầu từ đó, vì Françoise Hardy đến với sáng tác là
do đam mê, để nói lên những điều trăn trở, suy tư thầm kín. Trong khi
đó, từ phía bên ngoài, người ta chỉ nhìn thấy nơi cô sự lộng lẫy hào
nhoáng cuả danh vọng. Càng lớn lên, Françoise Hardy càng thích sống ẩn
dật, kín đáo chứ không thích phô trương, phơi bày đời tư trên mặt báo.
Ôi một thời để yêu
Một thuở với bạn bè
Thoáng phiêu lưu đầu đời
Chút niềm vui nhè nhẹ
Dù tháng năm qua vội
Vẫn chưa quên thuở nào
Hương nồng đọng trên môi
Say nụ hôn ngọt ngào
Nhớ một thời để yêu
Dù ngắn ngủi hạnh phúc
Cứ tưởng chừng giây phút
Bất tận ánh thiên thu
Nên thì thầm tự nhủ
Khát vọng tuổi hai mươi
Làm vua một cõi đời
Lửa tình sáng đôi ngươi
Mênh mông trong biển mắt
Thắp muôn ánh sao trời
Vì một thời để yêu
Mà nhung nhớ cả đời
(Bản phóng tác của nhạc phẩm Le Temps de l’amour - Một thời để yêu)
Ca
khúc này là sáng tác cuả Jacques Dutronc do Francoise Hardy trình bày.
Cả hai đều là ca sĩ và họ gặp nhau nhờ làm việc chung khi ghi âm bài hát
này.
Nhiều
thập niên sau ngày lập gia đình rồi có con (Thomas Dutronc), hai người
hiện vẫn còn chung sống với nhau. Thời kỳ lập gia đình cũng là lúc mà
Francosie Hardy quyết định ngưng biểu diễn trên sân khấu.
Đánh đổi danh vọng, bình an tâm hồn
Để
giải thích cho điều này, cô cho biết là cô bắt đầu đi hát vào năm 18
tuổi. Lúc đó thì cô đã có người yêu. Thế nhưng, mối tình đầu này lại
không thành vì sự nghiệp của cô lúc đó đòi hỏi quá nhiều thời gian.
Trong vòng 8 năm liền, Francoise Hardy làm việc không ngơi nghỉ. Do vậy
khi lập gia đình và sinh con, cô muốn bảo vệ hạnh phúc đời tư và không
muốn cho gia đình gặp đổ vỡ một lần nữa.
Giữa
thành công sự nghiệp và cuộc sống gia đình, Françoise Hardy đã chọn cái
thứ nhì. Từ hai thập niên nay, cô thỉnh thoảng mới cho ra mắt một đĩa
hát, bất kể là album có ăn khách hay không. Vô tình hay cố ý, Françoise
Hardy đã tạo ra cho mình một phong cách khá bí ẩn do khoảng cách rất lớn
giữa đời sống riêng tư và ánh đèn sân khấu. Tuy thích mơ mộng nhưng cô
không kém phần thực tế : đi tìm hạnh phúc trong tâm hồn nhiều hơn là đeo
đuổi ảo ảnh danh vọng.
So
với các giọng ca nữ nổi danh cùng thời, Francoise Hardy có chiều sâu
trong cách thể hiện và sáng tác. Hiện giờ, nhiều gương mặt thành danh từ
những năm 60 đã chìm hẳn, chỉ có một số ít tiếp tục hoạt động nhờ vào
tầng lớp khán giả trung thành mà họ đã chinh phục được trong suốt những
thập niên qua. Thời gian có thể làm cho làm cho tướng mạo, vóc dáng già
đi, nhưng những ca khúc đầy kỷ niệm của Francoise Hardy vẫn tồn đọng
trong ký ức người mến mộ : nhẹ thôi mà lại thoáng buồn, trầm thôi mà lắm
tơ vương.
---------------------------------
Francoise Hardy: Những điệu ru kỷ niệm
Những nhà biên soạn bộ từ điển nổi tiếng nhất về ngôn ngữ Pháp Larousse, trong lần phát hành năm 2011 đã bổ túc Françoise
Hardy vào danh sách 50 gương mặt tên tuổi. Đối với một nghệ sĩ còn
sống, sự kiện này tương đương với giải thưởng về thành tựu sự nghiệp.
Françoise
Hardy được ghi nhận như là một trong những tên tuổi hàng đầu của phong
trào nhạc trẻ những năm 1960. Hơn thế nữa, theo đánh giá của những người
biên tập quyển Larousse, Françoise Hardy là một tác giả thực thụ và
hiếm thấy xuất thân từ phong trào ca nhạc này.
Thời để yêu và để nhớ
Trong
thời gian gần đây, Françoise Hardy vừa cho tái bản tuyển tập Le temps
des souvenirs có nghĩa là Thời gian của kỷ niệm. Một tựa đề quá thích
hợp, vì hơn ai hết, tiếng hát này là hiện thân của “một thời để yêu, một
đời để nhớ”. Bộ sưu tập gồm 40 ca khúc xưa và nay, tiêu biểu cho hơn 40
năm sự nghiệp của thần tượng nhạc trẻ thập niên 1960. Điều này, với
những ai từng sống ở miền Nam những năm 60 của thế kỷ trước, Le temps
des souvenirs đúng là những điệu ru kỷ niệm. Khi ấy, thời gian
1963-1965, phong trào nghe các ca khúc phương Tây “bùng nổ” qua các buổi
tổ chức khiêu vũ tại gia. Các danh ca của Mỹ như Paul Anka, Elvis
Presley, The Platters... của Anh như Cliff Richard, The Shadows, The
Beatles, The Rolling Stones... của Pháp như Johnny Halliday, Sylvie
Vartan, Françoise Hardy, Christophe, Dalida... trở thành thần tượng của
giới trẻ Sài Gòn.
Đầu
những năm 1960 thì nhạc trẻ trở thành một hiện tượng của âm nhạc Việt
Nam. Những ban nhạc trẻ kích động như C.B.C., The Dreamers, The Uptight,
The Blue Jets, The Spotlights (sau đổi thành Strawberry Four với Tùng
Giang, Đức Huy, Tuấn Ngọc và Billy Shane) và một số ca sĩ Việt thích kèm
theo tên ngoại quốc bên cạnh tên Việt như Elvis Phương, Pauline Ngọc,
Prosper Thắng, Julie Quang, Carol Kim... nổi danh với các bạn nhạc ngoại
quốc hát bằng lời Anh hoặc Pháp. Nhiều bản nhạc ngoại quốc nổi tiếng
được các nhạc sĩ Phạm Duy, Quốc Dũng, Nam Lộc, Tùng Giang, Trường Hải...
đặt lời Việt. và trong đó, có nhiều nhạc phẩm tái bản lần này ở Le
temps des souvenirs của Françoise Hardy
Nụ tình xanh
Sinh
năm 1944 tại thủ đô Paris, Françoise Hardy từ nhỏ có một cuộc sống khá
buồn tẻ. Cha mẹ cô ly thân từ thời Françoise còn nhỏ, cho nên cô lớn lên
với mẹ và em gái. Thời niên thiếu, cô học trường nội trú, nên ba mẹ con
lại càng ít sống gần gũi với nhau. Trong bầu không khí trống trải tẻ
nhạt ấy, cô bé sống nhiều với nội tâm, thích mơ mộng, viết nhật ký, nghe
nhạc, chơi đàn. Françoise Hardy ngẫu nhiên bước vào thế giới sáng tác
mà không hề ý thức.
Sau
khi đậu bằng tú tài, Françoise Hardy theo học khoa ngoại ngữ ở trường
đại học Sorbonne. Ngoài giờ học, cô còn ghi tên theo học lớp dạy thanh
nhạc của bà Mireille, nơi đào tạo nhiều ca sĩ mầm non của làng nhạc Pháp
thời bấy giờ. Một ngày kia cô đọc được một tin ngắn trên báo, theo đó
một hãng đĩa đang tuyển lựa ca sĩ mới. Françoise Hardy xin hẹn gặp
rồiđến hát thử, nhưng rốt cuộc không được giữ lại. Mãi đến lần thứ tư cô
mới ký được một hợp đồng ghi âm (với hãng đĩa Vogue) vào tháng 11 năm
1961.
Đĩa
hát đầu tay của Françoise Hardy được phát hành vào tháng 4-1962. Trong
số các sáng tác đầu đời kể cả nhạc và lời, cô rất ưng ý với nhạc phẩm
Tous les garçons et les filles mà nhạc sĩ Phạm Duy sau đó chuyển dịch
thành Những nụ tình xanh. Nhưng vào lúc bấy giờ, hãng đĩa nhà chỉ muốn
cô ghi âm những bài hát của tác giả có tên tuổi, đã từng soạn nhạc cho
Johnny Hallyday, vì họ quan niệm rằng: Françoise Hardy còn non tay nghề,
cô có lẽ sẽ thành công dễ dàng hơn khi hát nhạc của người khác, thay vì
trình bày sáng tác của chính cô.
Phải
chăng do lòng tự ái của tuổi trẻ bồng bột, hay là do linh cảm nhất
thời, dù gì đi nữa, cô ca sĩ trẻ tuổi nhất quyết đòi hãng đĩa phải cho
ra mắt bài hát Tous les garçons et les filles. Bằng không thì cô sẽ
không đi lưu diễn hay tham gia một chương trình truyền hình nào cả.
Ngay cả Françoise Hardy cũng không ngờ rằng quyết định táo bạo này lại
giúp cho cô thành công. Với hơn hai triệu bản bán chạy chỉ trong vòng 6
tháng, nhạc phẩm này nói về nỗi khát khao tình yêu, mộng ban đầu cuả lứa
tuổi mới lớn, là viên gạch đầu tiên đặt nền tảng cho một sự nghiệp lâu
dài.
Hào nhoáng danh vọng…
Từ
năm 1963 trở đi, Françoise Hardy liên tục thành công trong vòng 10 năm
liền. Đây cũng là giai đoạn cô đi trình diễn nhiều nhất ở Pháp cũng như ở ngoại quốc
Sau các nước châu Âu, cô đi lưu diễn ở Canada, Đan Mạch, Nhật Bản và là
nghệ sĩ Pháp đầu tiên đi hát tại Nam Phi. Ngoài ca hát, Françoise Hardy
còn được mời làm người mẫu và đóng phim, trong đó có một bộ phim khá ăn
khách vào thời ấy là Château en Suède (Lâu đài ở Thụy Điển) do đạo diễn
Roger Vadim thực hiện dựa theo tác phẩm cùng tên của nhà văn lừng danh
là Francoise Sagan. Về thời trang, Francoise Hardy làm người mẫu cho các
hiệu nổi tiếng như Yves Saint Laurent, Paco Rabanne và Courrèges.
Thành
công đến một cách chớp nhoáng, khi hồi tưởng lại giai đoạn này,
Françoise Hardy cho biết cô không làm chủ được tình hình. Bởi vì lúc đó,
cô còn quá trẻ, non tuổi đời nên chưa đủ bề dày kinh nghiệm trước cuộc
sống. Thời niên thiếu cô sống với mẹ, ít có tiếp xúc với bên ngoài, đến
khi thành danh, thì cô lại bị lôi cuốn vào một thế giới hào nhoáng. Tất
cả đều diễn ra thật nhanh khiến cho cô cảm thấy choáng ngợp, chóng mặt.
Vết
rạn nứt cũng bắt đầu từ đó, vì Françoise Hardy đến với sáng tác là do
đam mê, để nói lên những điều trăn trở, suy tư thầm kín. Trong khi đó,
từ phía bên ngoài, người ta chỉ nhìn thấy nơi cô sự lộng lẫy hào nhoáng
cuả danh vọng. Càng lớn lên, Françoise Hardy càng thích sống ẩn dật, kín
đáo chứ không thích phô trương, phơi bày đời tư trên mặt báo.
Mùa tình yêu
On
se dit qu'à vingt ans - On est le roi du monde - Et qu'éternellement -
Il y aura dans nos yeux - Tout le ciel bleu (Đời đẹp nhất tuổi đôi mươi -
Thơm ngát muôn hoa hồng tươi - Tình đầu đến giữa hồn nhiên - Trong sáng
giấc mơ thần tiên - Sức sống vô biên… Phạm Duy phổ lời Việt, ca khúc
Mùa tình yêu)
Le
Temps de l'amour (Mùa tình yêu), ca khúc này là sáng tác cuả Jacques
Dutronc do Francoise Hardy trình bày. Cả hai đều là ca sĩ và họ gặp nhau
nhờ làm việc chung khi ghi âm bài hát này. Nhiều thập niên sau ngày lập
gia đình rồi có con (Thomas Dutronc), hai người hiện vẫn còn chung sống
với nhau. Thời kỳ lập gia đình cũng là lúc mà Francosie Hardy quyết
định ngưng biểu diễn trên sân khấu.
Để
giải thích cho điều này, cô cho biết là cô bắt đầu đi hát vào năm 18
tuổi. Lúc đó thì cô đã có người yêu. Thế nhưng, mối tình đầu này lại
không thành vì sự nghiệp của cô lúc đó đòi hỏi quá nhiều thời gian.
Trong vòng 8 năm liền, Francoise Hardy làm việc không ngơi nghỉ. Do vậy
khi lập gia đình và sinh con, cô muốn bảo vệ hạnh phúc đời tư và không
muốn gia đình gặp đổ vỡ một lần nữa. Giữa thành công sự nghiệp và cuộc
sống gia đình, Françoise Hardy đã chọn cái thứ nhì.
Từ
hai thập niên nay, cô thỉnh thoảng mới cho ra mắt một đĩa hát, bất kể
là album có ăn khách hay không. Vô tình hay cố ý, Françoise Hardy đã tạo
ra cho mình một phong cách khá bí ẩn do khoảng cách rất lớn giữa đời
sống riêng tư và ánh đèn sân khấu. Tuy thích mơ mộng nhưng cô không kém
phần thực tế : đi tìm hạnh phúc trong tâm hồn nhiều hơn là đeo đuổi ảo
ảnh danh vọng.
Thời
gian có thể làm cho làm cho tướng mạo, vóc dáng già đi, nhưng những ca
khúc đầy kỷ niệm của Françoise Hardy vẫn tồn đọng trong ký ức người mến
mộ: nhẹ thôi mà lại thoáng buồn, trầm thôi mà lắm tơ vương…
Nguyên Thành – Tuấn Thảo.